ભારત ઐક બહુ ધાર્મિક દેશ છે-એક શિક્ષક તરીકે કેવી રીતે સમજાવશો?|India is a very religious country - how would you explain it as a teacher?

રાષ્ટ્રીય જ્ઞાન આયોગ ર૧મી સદીના પડકારોનો સામનો કરવામાં કેવી રીતે મદદ કરશે?

 

રાષ્ટ્રીય જ્ઞાન આયોગ (National Knowledge Commission - NKC), જેની સ્થાપના ભારતના તત્કાલીન વડાપ્રધાનને ૨૧મી સદીના જ્ઞાન આધારિત પડકારોનો સામનો કરવા માટે નીતિવિષયક સલાહ આપવાના હેતુથી કરવામાં આવી હતી, તેણે કરેલી ભલામણો આ પડકારોનો સામનો કરવામાં નીચે મુજબ મદદ કરે છે:

 

 ૨૧મી સદીના પડકારો અને NKC નું યોગદાન

રાષ્ટ્રીય જ્ઞાન આયોગે મુખ્યત્વે શિક્ષણ પ્રણાલીમાં ઉત્કૃષ્ટતા લાવવા, જ્ઞાનનું સર્જન કરવા અને તેને લાગુ કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું હતું.

૧. શિક્ષણ પ્રણાલીમાં ઉત્કૃષ્ટતા અને વૈશ્વિક સ્પર્ધાત્મકતા

૨૧મી સદીનો સૌથી મોટો પડકાર વૈશ્વિક જ્ઞાન અર્થતંત્રમાં ટકી રહેવાનો છે.

ઉચ્ચ શિક્ષણનું નિયમન:

પડકાર: ઉચ્ચ શિક્ષણમાં ગુણવત્તાનો અભાવ અને નિયમનકારી સંસ્થાઓની જટિલતા.

NKC ની ભલામણ: ઈન્ડિપેન્ડન્ટ રેગ્યુલેટરી ઓથોરિટી ફોર હાયર એજ્યુકેશન (IRAHE) જેવી સ્વતંત્ર નિયમનકારી સંસ્થાની સ્થાપના કરવાની ભલામણ કરી, જેથી શિક્ષણ સંસ્થાઓને સ્વાયત્તતા મળે અને ગુણવત્તાના ધોરણો જળવાઈ રહે.

સંસ્થાઓની સંખ્યામાં વધારો:

પડકાર: ઉચ્ચ શિક્ષણમાં ઓછો નોંધણી દર (Gross Enrolment Ratio).

NKC ની ભલામણ: દેશમાં ૧,૫૦૦ નવી યુનિવર્સિટીઓની સ્થાપના કરવા પર ભાર મૂક્યો, જેથી યુવાનોને ગુણવત્તાયુક્ત શિક્ષણની વધુ પહોંચ મળી શકે.

૨. જ્ઞાનનું સર્જન, સંશોધન અને નવીનતા (Innovation)

જ્ઞાન આધારિત સમાજ માટે સંશોધન અને નવીનતા અનિવાર્ય છે.

વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી:

પડકાર: વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી પ્રયોગશાળાઓમાં સંશોધનને પ્રોત્સાહનનો અભાવ.

NKC ની ભલામણ: રાષ્ટ્રીય વિજ્ઞાન અને સામાજિક વિજ્ઞાન ફાઉન્ડેશન જેવી સંસ્થાઓની સ્થાપનાને પ્રોત્સાહન આપવું, જે સંશોધન માટે ભંડોળ અને માળખું પૂરું પાડે.

બૌદ્ધિક સંપદા અધિકારો (IPR):

પડકાર: જ્ઞાનના સર્જન પછી તેના રક્ષણ અને વ્યવસ્થાપનનો પડકાર.

NKC ની ભલામણ: બૌદ્ધિક સંપદા અધિકારો (IPR) નું સંવર્ધન કરતી સંસ્થાઓના વ્યવસ્થાપનને સુધારવાની હિમાયત કરી, જેથી ભારતીય નવીનતાને વૈશ્વિક સ્તરે સુરક્ષા મળે.

૩. જ્ઞાનની પહોંચ અને ઉપયોગ (Access and Application of Knowledge)

જ્ઞાન લોકશાહી ઢબે તમામ નાગરિકો સુધી પહોંચવું જોઈએ.

ઈ-ગવર્નન્સ અને પારદર્શિતા:

પડકાર: સરકારી સેવાઓમાં અપારદર્શિતા અને અક્ષમતા.

NKC ની ભલામણ: ઈ-ગવર્નન્સ ના ઉપયોગને પ્રોત્સાહન આપ્યું, જેથી સરકારી સેવાઓ અસરકારક, પારદર્શક અને જવાબદેહી સાથે નાગરિકોને મળી રહે.

જ્ઞાન નેટવર્ક્સ અને ગ્રંથાલયો:

પડકાર: જ્ઞાનના ભંડાર સુધી ઓછી પહોંચ.

NKC ની ભલામણ: ગ્રંથાલયોના આધુનિકીકરણ અને ડિજિટાઇઝેશન દ્વારા જ્ઞાનની સરળ પહોંચ સુનિશ્ચિત કરવા પર ભાર મૂક્યો.

૪. વ્યવસાયલક્ષી કૌશલ્ય (Vocational Skills)

પડકાર: ઉચ્ચ શિક્ષિત યુવાનોમાં કૌશલ્યનો અભાવ અને બેરોજગારી.

NKC ની ભલામણ: વ્યવસાયલક્ષી શિક્ષણ અને તાલીમને મુખ્ય પ્રવાહના શિક્ષણ સાથે જોડવા પર ભાર મૂક્યો, જેથી યુવાનો રોજગારલક્ષી કૌશલ્યોથી સજ્જ થઈ શકે.

 

તારણ:

રાષ્ટ્રીય જ્ઞાન આયોગની ભલામણોનો મુખ્ય ધ્યેય ભારતને જ્ઞાન-આધારિત અર્થતંત્ર તરીકે પરિવર્તિત કરવાનો હતો. આ ભલામણોએ શિક્ષણના માળખાકીય સુધારા, સંશોધનને પ્રોત્સાહન અને ટેકનોલોજીના ઉપયોગ દ્વારા ૨૧મી સદીના પડકારો જેમ કે વૈશ્વિક સ્પર્ધાત્મકતા, કૌશલ્યનો અભાવ, અને સરકારી પારદર્શિતા નો સામનો કરવા માટે એક વ્યાપક માર્ગદર્શિકા પ્રદાન કરી.